به گزارش «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ خسارت سنگین روحانی در دوران رابطه ایران و ترکمنستان، اشتباه استراتژیک که ۲۰۰ میلیون متر مکعب کسری گاز در پی داشت.
فرهاد چارهدان کارشناس اقتصادی: رابطه گازی با کشور ترکمنستان یکی از استراتژیکترین و مهمترین روابط دیپلماسی انرژی ایران در منطقه بوده است.استفاده از این همسایه شمال شرقی که چهارمین کشور دارای مخازن گازی در دنیا است، بهترین راهکار برای تأمین گاز مناطق شمالی و شمال شرقی است که همهساله با افت فشار گاز مواجه است.
یکی دیگر از مزایای گاز ترکمنستان قیمت پایین آن نسبت به سایر کشورها بوده است. به طور مثال در ماههای گذشته بنا بر ادعای شرکت Wood Mackenzie قیمت گاز تحویلی ترکمنستان به چین، با وجود افزایش قیمت آن به ۲۳.۸ سنت رسیده است.
همچنین بر اساس صورتهای مالی شرکت ملی گاز ایران در سال ۹۷، قیمت گاز وارداتی از ترکمنستان ۱۲.۳ سنت محاسبه میشود. این در حالی است که قیمت گاز صادراتی ایران به عراق و ترکیه به طور متوسط ۳۰ سنت برآورد میشود. در واقع میتوان افزایش تجارت گازی با ترکمنستان یک معامله برد-برد دانست.
قرارداد واردات گاز از ترکمنستان روزانه ۴۵.۵ میلیون متر مکعب و سالانه بین ۱۴ تا ۱۶ میلیارد متر مکعب منعقد شد. روش دولت احمدی نژاد در بازپرداخت، تهاتر گاز با صادرات کالا نظیر صادرات کامیون، اتوبوس محصولات پتروشیمی، لوله، اجرای پروژههای عمرانی و ارائه خدمات فنی-مهندسی بود.
در دولت روحانی با تغییر شیوه تسویه بدهی دوطرف، خود را ملزم به پرداخت دیرکرد مبلغ نیز به صورت نقدی کرد اما توان پرداخت نداشت.دیرکرد بدهی ۲ میلیارد دلار اعلام شد. روحانی توان پرداخت نداشت، چاه دیگری برای اقتصاد باز کرد. کسری گاز کشور و توقف واردات از ترکمنستان!
در نتیجه علیرغم فرصت مناسب ایران برای بهرهبرداری از این قرارداد و حتی تقویت تعاملات گازی با ترکمنستان،نهایتاً در سال ۹۵ پس از ۲۰ سال به دلیل اختلافات مالی، صادرات گاز ترکمنستان به ایران متوقف شد و در سال ۹۷ ترکمنستان با اعلام شکایت به داوری بینالمللی سوئیس،ایران را محکوم کرد.
روحانی که قهقهه مستانه میزد، با رفتاری که با ترکمنستان کرد، کسری گاز را در سال ۱۴۰۰ به ۲۰۰ میلیون مترمکعبی رساند! صنایع بسیاری از قطع گاز ترکمنستان آسیب دیدند و روابط ایران و ترکمنستان، یخ زد!
فرصت صادرات مجدد گاز توسط ایران از دست رفت! گازی که با قیمت بیشتری می فروختیم!
اما انسدادی که روحانی و بیژن زنگنه بوجود آوردند، رئیسی باز کرد و معادله گازی ایران را با پرداخت بدهی ۱.۶ میلیارد دلار دولت قبل را و قرارداد ۱۰ میلیون متر مکعب گاز در گام اول، تغییر داد. سیاست re-export گاز ترکمنستان، سیاست عاقلانه برای رسیدن به هاب گازی منطقه ای ایران است.
منبع: رجانیوز
